На днях в Чувашском книжном издательстве увидела свет книга «Кĕлĕ кĕнеки» (Молитвенник) на чувашском языке для православных верующих. Ее составитель – В.Г. Григорьев. Тираж новинки – 3000 экземпляров. Книга одобрена к печати издательским советом Чебоксарско-Чувашской епархии.
В Симбирской чувашской учительской школе, открытой И.Я. Яковлевым, неустанно трудились над изданием книг на чувашском языке: особенно много выходило учебных пособий и церковно-богослужебных книг. Следует отметить, что большое внимание уделялось изданию и распространению православных книг. Молитвенник, подготовленный в этом году, был издан еще во времена И.Я. Яковлева.
В издание вошли разные молитвы: утренние и на сон грядущим; последование ко Святому Причащению; благодарственные молитвы по Святом Причащении; канон покаянный ко Господу нашему Иисусу Христу; акафист Иисусу Сладчайшему; канон молебный ко Пресвятой Богородице; акафист Пресвятой Богородице; канон Ангелу Хранителю; канон с акафистом святителю Николаю Чудотворцу.
Очень часто верующие задаются вопросами: «Что такое канон? Что такое акафист?» В книге даны объяснения этих слов. Акафист – одно из самых замечательных произведений церковной поэзии, хвалебное пение с благодарственными словами. Он содержит похвалы праздникам, святым, Пресвятой Богородице и, конечно же, Господу; начинается со слова «Радуйся». Чаще всего в нем также прославляются новозаветные традиции. Его отличительной чертой является то, что исполняют его обязательно стоя, так как слово «акафист» значит «неседальная молитва». Канон – церковный гимн, посвященный прославлению Господа нашего Иисуса Христа, Святой Троицы, Пресвятой Богородицы, какого-либо праздника или святого. В храмовом богослужении каноны входят в состав утрени, повечерия, полунощницы и других служб. В них часто переплетены новозаветные и ветхозаветные события.
Читатель может заметить, что в книге одни и те же слова написаны то с заглавной буквы, то с прописной. Это не случайно, то или иное написание зависит от значения слова. Например: Церковь – религиозное сообщество людей, объединенных общей верой в Бога; церковь – здание, в котором происходит богослужение; Ангел – Божий Ангел; ангел – ангел тьмы и др.
В конце книги имеется список православных книг, изданных на чувашском языке.

Тĕне ĕненекенсем валли «Кĕлĕ кĕнеки» кун çути курчĕ

Çак кунсенче Чăваш кĕнеке издательствинче тĕне ĕненекенсем валли «Кĕлĕ кĕнеки» пичетленсе тухрĕ. Ăна пухса хатĕрлекенĕ ‒ В.Г. Григорьев. Тиражĕ ‒ 3000 экземпляр. Кăларăма Шупашкар тата Чăваш епархийĕн издательство канашĕ пичете сĕннĕ.
Чĕмпĕрте, И.Я. Яковлев уçнă шкулта, чăвашла кĕнекесем кăларас енĕпе ырми-канми тăрăшнă: ачасене шкулта вĕрентмелли, чиркÿри кĕлĕсенче усă курмалли кĕнекесем уйрăмах нумай тухнă. Чăн тĕнĕн кĕнекисене кăларса салатас енĕпе çине тăрсах тăрăшнине уйрăмах палăртса хăвармалла. Çак «Кĕлĕ кĕнеки» те ‒ И.Я. Яковлев саманинче тухнăскерех.
Кăларăма ирхи тата каçхи кĕлĕсем; Христосăн Ÿчĕпе Юнне пая кĕрес умĕнхи каçхи кĕлĕ йĕрки; Таса Ÿчĕпе Юнне панăшăн Турра тав тумалли йĕрке; Иисус Христос Туррăмăра, Турра çуратнă, пире пăхса усракан пит мухтавлă ĕмĕр Хĕр Мария ячĕпе тăвакан, святой Николай аттемĕре канонпа акафист; кирек мĕнле хуйхăра та, инкекре те чун пăшăрханнă чух Турра çуратнă Таса Хĕр молебенĕн канон йĕрки; çын пурнăçне сыхласа усракан Ангела кĕлтумалли канон кĕнĕ.
Ĕненекенсем: «Мĕн вăл канон. Мĕн вăл акафист.» ‒ тесе ыйтнине час-часах илтме пулать. Кĕнекере çак сăмахсене ăнлантарсах панă. Канон ‒ ятарласах хатĕрленĕ юрăсен йĕрки. Вĕсем сакăр тĕрлĕ кĕвĕпе юрланаççĕ. Канонăн тытăмĕ еплерех пулмаллине Чиркÿ авалах çирĕплетсе хăварнă. Акафист ‒ Турра, Унăн Амăшне тата Турра юрăхлă пурăннă сăваплă, таса çынсене мухтамалли юрă. Ăна юрланă е вуланă вăхăтра ларма юрамасть, юрă вĕçленичченех ура çинче тăмалла.
Кăларăмра пĕр йышши сăмахсенех е пысăк, е пĕчĕк сас паллисенчен пуçласа çырнине асăрхама пулать. Ку ăнсăртран мар - вĕсене мĕнле çырни сăмахсен пĕлтерĕшĕпе çыхăннă. Тĕслĕхрен: Чиркÿ ‒ Турра ĕненекенсен пĕтĕм тĕнчери ушкăнĕ, чиркÿ ‒ кĕлĕ çурчĕ; Турă ‒ чăн Турă, турă ‒ шуйттан (усал сывлăш); Ангел ‒ Турă Ангелĕ, ангел ‒ шуйттан ангелĕ; Патшалăх ‒ Çÿлти Патшалăх, патшалăх ‒ çĕр çинчи; Таса Хĕр ‒ Турă Амăшĕ, таса хĕр ‒ хĕрлĕхне упраса пурăнакан, çĕр çинче пурăнакан хĕр тата ыт. те.
Вулакансене пĕлсе тăма кăларăм вĕçĕнче Чăн тĕнĕн чăвашла тухнă кĕнекисен списокне панă.